نزدیک به 80 درصد از نوباوگان و نوزادان به زردی مبتلا می‌شوند! می‌دانیم که عموماً زردی نوزاد به خودی خود خوب میشود اما باز هم این مقدار 80 درصدی بیشتر از چیزی است که بخواهیم آن را نادید بگیریم. همچنین انواع زردی نوزاد می‌تواند بسیار متفاوت باشد؛ بسته به مقداری که از تولد نوزاد گذشته است، شدت ابتلا به این عارضه و نقص اندام‌های بدن نوباوگان.
در ادامه سعی داریم تا با معرفی انواع زردی نوزادان، علت به وجود آمدن آنها و راه‌های درمان یا پیشگیری از این عارضه، شما را در مسیر به دنیا آوردن نوزاد خود کمک کرده و در سلامت نوزادان سرزمین خود سهیم باشیم. با زردی گرام همراه باشید...
علت اصلی بروز زردی چیست؟
همان‌طور که گفته شد، زردی نوزاد عارضه‌ای شایع است که در اکثر موارد به خودی خود درمان میشود؛ اما علت زرد شدن اندام نوزادان ما که به علت تجمع بیلی روبین در خون آنها است و منجر به بالاتر رفتن از عدد نرمال زردی نوزاد میشود، ممکن است در مواردی بسیار خطرناک شود. ماده زردرنگی که از کیسه صفرا ترشح میشود و به خون راه می‌یابد و توسط کبد تجزیه و دفع میشود. از قضا اندام کبد در بسیاری از نوزادان تازه متولد‌شده و خصوص زودرس، به طور کامل شکل نگرفته است. همین امر باعث میشود تا بیلی روبین از خون دفع نشود و رنگ اندام‌های نوزاد ما به رنگ زرد در بیاید.
به‌این نوع از زردی که بسیار شایع است، زردی فیزیولوژیک می‌گویند. از علائم این مورد از انواع زردی عبارت‌اند از:
- زردی سفیدی چشم و پوست
- ادرار تیره
- مدفوع رنگ پریده
بسیاری از پزشکان استفاده از مواد غذایی یا داروهای سبکی که باعث برون‌روی می‌شوند را تجویز می‌کنند؛ اما برخی نیز با اجاره دستگاه زردی برای کمتر کردن ریسک زردی برای نوزاد خود، او را درمان می‌کنند.
در ادامه می‌خواهیم به موارد دیگری از انواع زردی در نوزادان اشاره کنیم و با انتقال اطلاعات کامل و تجربیات خود، به تشخیص اولیه بهتر یرقان در نوزاد شما کمک کنیم.
انواع زردی نوزاد
انواع زردی در نوزاد می‌توانند بسیار به یکدیگر شبیه باشند. به همین دلیل اول از هر چیزی در نظر داشته باشید که مواردی که ذکر می‌شوند صرفاً برای تشخیص اولیه زردی در نوزاد هستند و بدون مراجعه به پزشک کاملاً مشخص نمی‌شوند. پس برای کاهش هرچه بیشتر ریسک به مطالب و شنیده‌ها بسنده نکرده و حتماً به پزشک متخصص مراجعه فرمایید تا بهترین روند درمانی را برای فرشته ناز خود پیش بگیرید.
در ادامه با ما همراه باشید تا انواع مختلف زردی در نوزادان، از خفیف تا حاد را برای شما معرفی کنیم و راهکارهای درمان آنها را شرح بدهیم.
زردی پاتولوژیک
این عارضه رایج، حالتی از زردی است که در آن پوست و سفیدی چشم به دلیل تجمع بیلی روبین زرد می‌شوند. درواقع اولین نقاطی از بدن که به رنگ زرد در میایند پوست و چشم‌ها هستند؛ پس می‌توانیم بگوییم که این نوع از زردی بسیار خفیف بوده و در مراحل اولیه از تولد نوزادان بروز می‌کند. از دلایل اصلی ابتلا به این مورد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری کبدی
- انسداد مجاری صفراوی
- کم خونی همولیتیک
- عفونت
- برخی از داروها
علائم آن علاوه بر مواردی که در زردی فیزیولوژیک ذکر شده‌اند، عبارت‌اند از:
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکم
به‌طورکلی مورد از انواع زردی نوزاد می‌تواند بدون درمان خاصی برطرف شود؛ اما در مواردی ممکن است حتی به روش تعویض خون یا جراحی برای از بین بردن انسداد مجاری صفراوی نیاز شود؛ به همین علت حتماً در صورت به پشم آمدن علائم ذکر شده به پزشک مراجعه فرمایید.
پیشگیری:
- مراقبت‌های دوران بارداری را به طور منظم انجام دهید.
- از مصرف داروهای بدون نسخه بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
- از مصرف مواد غذایی محرک خودداری نمایید.
تفاوت زردی فیزیولوژیک و پاتولوژیک
بسیاری از افراد معمولاً این دو عارضه را با یکدیگر به اشتباه می‌گیرند که البته بسیار رایج است؛ زیرا زردی فیزیولوژیک و پاتولوژیک بسیار به یکدیگر شبیه هستند.
در مورد تفاوت این دو باید گفت که زردی فیزیولوژیک شایع‌ترین نوع یرقان در نوزادان است که معمولاً در روز دوم یا سوم تولد شروع میشود و تا دو هفته بعد از تولد به طور طبیعی و بدون درمان از بین می‌رود؛ اما در زردی پاتولوژیک، نسبتاً غیرطبیعی بوده که در زمان یا با شدت بیشتری رخ می‌دهد. ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد. هر دو نوع ذکر شده بسیار رایج و نرمال هستند اما در هر دو حالت باید به پزشک مراجعه شود تا از بروز مشکل جلوگیری کرد.
زردی شیرین
این نام از زردی اصطلاحی رایج نیست؛ درواقع گاهی به اشتباه استفاده میشود و می‌تواند به دو معنی مختلف اشاره داشته باشد:
- گاهی به نوع خفیفی از انواع زردی در نوزاد که مانند زردی فیزیولوژیک است شناخته میشود. این نوع زردی معمولاً بی خطر است و به خودی خود از بین می‌رود.
- نوعی بیماری کبدی: در موارد نادر، زردی می‌تواند نشانه یک بیماری کبدی باشد که به آن "زردی انسدادی" یا "کلستاز" می‌گویند. در این بیماری، مجاری صفراوی که صفرا را از کبد به روده کوچک منتقل می‌کنند، مسدود می‌شوند. این نوع نیز می‌تواند شباهت‌هایی به زردی پاتولوژیک داشته باشد. صفرا مایعی است که به هضم چربی‌ها کمک می‌کند. زردی انسدادی می‌تواند باعث تجمع بیلی روبین در خون شود که منجر به خارش پوست، ادرار تیره و مدفوع رنگ پریده خواهد شد.
پیشگیری:
کنترل بیماری‌های کبدی: اگر به بیماری کبدی مبتلا هستید، مهم است که تحت نظر پزشک باشید و از داروهای تجویز شده خود به طور منظم استفاده کنید.
اجتناب از مصرف الکل یا مواد محرک: الکل و مواد مخدر می توانند به کبد آسیب برسانند و خطر ابتلا به زردی را افزایش دهند.
داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل: رژیم غذایی سالم و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن مادر و نوزاد، بسیار می‌تواند در سلامت هر دو فرد تأثیر مثبت بگذارد.
ورزش منظم: ورزش منظم و کنترل شده که به فرزندان آسیبی نمی‌رساند، می‌تواند خیلی هم به سلامتی خود شما و هم به سلامتی و رشد نوزاد شما کمک کند.
زردی همولیتیک
مورد بعدی از انواع زردی نوزادان، زمانی رخ می‌دهد که گلبول‌های قرمز خون سریع‌تر از حد معمول تجزیه می‌شوند. این امر می‌تواند منجر به تجمع بیلی روبین در خون و زرد شدن پوست و سفیدی چشم شود.
از علل زردی همولیتیک می‌توانیم به بیماری‌های همولیتیک ارثی اشاره کنیم. این بیماری‌ها نقصی در گلبول‌های قرمز ایجاد می‌کنند که باعث میشود آنها سریع‌تر از حد معمول تجزیه شوند. برخی از بیماری‌های همولیتیک ارثی شایع عبارت‌اند از:
- کم خونی سلول داسی شکل
- تالاسمی
- بیماری کبدی
- عفونت
- برخی از داروها
علائم زردی همولیتیک بسیار شبیه به علائم زردی پاتولوژیک هستند، یعنی:
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم
- ادرار تیره
- مدفوع رنگ پریده
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکم
پزشک می‌تواند با انجام تست‌های مختلف، سطح بیلی روبین را در نوزادان اندازه‌گیری کند. شما می‌توانید برای صرفه جویی در هزینه و انرژی خود و کاهش ریسک برای قرار دادن فرشته ناز خود در محیط بیمارستانی، از خدمات تست زردی نوزاد در منزل استفاده نمایید. اگر سطح بیلی روبین بالا باشد، ممکن است نیاز به آزمایش‌های دیگری برای تعیین علت زردی شما باشد. باز هم در برخی موارد از این نوع زردی، هیچ درمانی لازم نیست. در موارد دیگر، ممکن است نیاز به درمان برای بیماری زمینه‌ای باشد، مانند آنتی‌بیوتیک برای عفونت یا جراحی برای برداشتن طحال. در موارد شدید زردی همولیتیک، ممکن است نیاز به تعویض خون باشد. این شامل برداشتن خون حاوی بیلی روبین از بدن و جایگزینی آن با خون سالم است.
عوارض: در موارد نادر، زردی همولیتیک می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب مغزی شود. ما در مقاله دیگری تحت عنوان "عوارض زردی نوزاد چیست؟ + 3 راهکار جلوگیری" به طور مفصل به این موضوع اشاره کرده‌ایم که با عدم رسیدگی به انواع زردی نوزاد، چه اتفاقاتی احتمال رخ داد دارند. با این حال، این امر بسیار نادر است و در بیشتر موارد، زردی همولیتیک بدون هیچ مشکلی از بین می رود.
پیشگیری: پیشگیری از زردی همولیتیک به طور کامل ممکن نیست، زیرا برخی از علل آن، مانند بیماری‌های همولیتیک ارثی، ژنتیکی هستند. با این حال، می‌توان با انجام اقداماتی خطر ابتلا به آن را کاهش داد:
- در دوران بارداری: مراقبت‌های دوران بارداری را به طور منظم انجام دهید. در صورت داشتن سابقه خانوادگی بیماری‌های همولیتیک، به پزشک خود اطلاع دهید. از مصرف داروهای بدون نسخه بدون مشورت با پزشک خودداری کنید. از مصرف الکل و محرک خودداری کنید.
- در دوران نوزادی: نوزاد خود را در ساعات اولیه پس از تولد شیر دهید. نوزاد خود را به طور مکرر شیر دهید. در صورت عدم تمایل نوزاد به شیر مادر، از شیر خشک مخصوص نوزادان استفاده کنید. در صورت مشاهده علائم زردی، مانند زردی پوست و سفیدی چشم، ادرار تیره و مدفوع رنگ پریده، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
زردی‌گرام این افتخار را داشته تا در طول سالیان اخیر با ارائه خدمات اجاره دستگاه زردی نوزاد در تهران، در بهبود زردی تعداد بسیار زیادی از نوزادان موثر باشد. جهت اجاره دستگاه زردی نوزاد در تهران با شماره 09122771364 تماس بگیرید تا با مشاوره کارشناسان مجموعه زردی‌گرام و با توجه به شرایط نوزاد شما، بهترین دستگاه زردی مناسب نوزادتان را انتخاب و در سریع‌‌ترین زمان برای شما ارسال کنیم.
زردی ناشی از کم کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث بروز زردی در نوزادان بشود اما این نوع زردی با عنوان "زردی ناشی از تیروئید" و به طور مستقل شناخته نمی‌شود. در واقع زردی ناشی از کم‌کاری تیروئید نوعی زردی پاتولوژیک محسوب میشود و دلایل آن می‌تواند کمبود هورمون‌های تیروئید یا بزرگ شدن طحال باشد. علائم این نوع زردی نیز مشابه علادم زردی پاتولوژیک است.
زردی ناشی از فاویسم
فاویسم به طور خلاصه، نوعی کم‌خونی همولیتیک است که در نوزادان مبتلا به کمبود آنزیم (G6PD) رخ می‌دهد. از دیگر علت‌های این عارضه می‌توان به قرار گرفتن در معرض مواد اکسیدان و تجمع هموگلوبین در خون که باعث زرد شدن پوست و چشم میشود، اشاره کرد.
راه‌های درمان انواع زردی نوزاد
اگر در ذهن دارید که فرزند خود را به بیمارستان ببرید تا پس از انجام آزمایش‌ها و اینکه متوجه شدید که فرزند شما به کدام یک از انواع زردی نوزاد مبتلا شده است، پروسه درمانی را شروع کنید، دو روش وجود دارد که عموماً در بیمارستان‌ها استفاده می‌شوند؛ استفاده از دستگاه فتوتراپی و تعویض خون.
همان طور که در مقاله "سریع ترین راه درمان زردی نوزاد + 4 روش موثر" استفاده از دستگاه‌های فتوتراپی بسیار باب شده است، زیرا با تابش نور آبی مخصوص دستگاه، ذرات بیلی روبین شکسته می‌شوند که باعث میشود از طریق ادرار یا مدفوع از بدن نوزاد دفع شود. شما می‌توانید با اجاره دستگاه زردی نوزاد در منزل، در بسیاری از المان‌ها مانند زمان و هزینه صرفه‌جویی نمایید.
توجه نمایید بسیار پرسیده میشود که "آیا ماست برای زردی نوزاد خوب است؟"
"آیا ماهی قرمز برای زردی نوزاد مفید است؟"
استفاده از ماست نادرست و درمان زردی با ماهی قرمز ممکن نیست. در واقع مصرف هر غذایی برای زردی نوزاد مفید نیست؛ حتی ممکن است در بسیاری از موارد زردی را تشدید کند. مانند برخی از آجیل‌ها که در بسیاری از موارد توصیه شده‌اند، درصورتی که مضر هستند و به هیچ وجه نباید مصرف شوند.
زردی گرام، حامی همیشگی خانواده‌های مسئول
در این مقاله سعی داشته‌ایم تا ضمن ارائه اطلاعات و تجربیاتی که طی سال‌ها کسب کرده‌ایم، شما را در مسیر درمان نوزاد خود که به زردی مبتلا شده‌است، راهنمایی و کمک کرده باشیم. شما می‌توانید مقاله‌ای مرتبط تحت عنوان "درمان زردی نوزاد با طب سنتی" را نیز مطالعه کنید تا فرایند درمانی حتی کامل‌تری را برای فرزند خود انجام دهیم.
حتماً نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با ما در میان بگذارید و مطالب را برای عزیزان و آشنایان خود به اشتراک بگذارید تا برای آنها نیز مفید واقع شود. رسالت ما، کمک به سلامتی فرزندان سرزمین ما است.
ایا زردی نوزاد با مدفوع دفع میشود
سلام نسترن عزیز
بله؛ بیلی روبین موجود در نوزاد هم از طریق مدفوع و هم از طریق ادرار دفع میشود.
زردی همولیتیک برای نوزاد خطر داره یا نه؟
سلام محمد طاها عزیز
در موارد نادر، زردی همولیتیک می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند آسیب مغزی شود.
زردی نوزاد دقیقاً چیه و چرا اینقدر شایعه؟ اصلاً خطرناکه یا نه؟
سلام سارینا حیدری عزیز
زردی نوزاد به دلیل افزایش سطح بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد که باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌ها میشود. این وضعیت بسیار شایع است، به ویژه در نوزادان تازه متولد شده. در بیشتر موارد، زردی نوزاد خفیف و بی‌خطر است و با درمان مناسب برطرف میشود.