زردی نوزاد یکی از مشکلات شایعی است که ممکن است در نوزادان حدود یک هفته تا دو هفته از تولد آنها ظاهر شود. این مشکل، هنگامی که بیلی‌روبین (یک ماده زرد رنگ در خون) به مقدار زیادی در بدن نوزاد تجمع پیدا می‌کند، رخ می‌دهد. همه گیری این عارضه به قدری زیاد است که می‌توان گفت تقریباً 80 درصد از نوزادان تازه متولد شده به این مشکل دچار می‌شوند. حال با این سؤال مواجه می‌شویم که آیا زردی نوزاد به تغذیه مادر در بارداری ربط دارد؟
در دوران بارداری، تغذیه مناسب یکی از مسائل حیاتی است که برای سلامت مادر و نوزاد بسیار اهمیت دارد. یکی از مشکلاتی که ممکن است پس از تولد نوزاد رخ دهد، زردی نوزاد است. در این مقاله، به بررسی اهمیت تغذیه در دوران بارداری به‌منظور جلوگیری از زردی نوزاد خواهیم پرداخت.
علل زردی نوزاد
علت اصلی زردی نوزاد افزایش بیلی‌روبین در خون آنها است. این افزایش می‌تواند به دلیل عوامل زیر رخ دهد:
عملکرد کبد نارس (زردی فیزیولوژیک)
در برخی نوزادان، کبد هنگام تولد به طور کامل عملکرد نمی‌کند و بیلی‌روبین را به‌اندازه کافی تصفیه نمی‌کند.
تولد زودرس
نوزادانی که زودرس به دنیا می‌آیند، سیستم کبدی کاملی ندارند و بنابراین احتمال زردی نوزاد در آنها بیشتر است.
اختلال در خون
در برخی موارد، نوزادان به علت اختلالات در خون می‌توانند به زردی دچار شوند. اگر نوزاد دچار همولیز خونی شود (تخریب سلول‌های خونی قرمز)، افزایش بیلی‌روبین در خون ممکن است زردی نوزاد را ایجاد کند.
ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد
ممکن است نوزاد به دلیل اختلاف در گروه خونی مادر و نوزاد (آنزیم‌های تخریبی خونی) به زردی دچار شوند.
نخوردن شیر مادر در روزهای اول
یکی از دلایل زردی نوزاد، عدم تغذیه با شیر مادر است. شیر مادر بسیار غنی است و دارای تمامی موارد موردنیاز نوزاد است. ممکن است به دلیل استفاده از شیرخشک و بهره نبردن از شیر مادر، عملکرد کبد نوزاد دچار مشکل شود و نوزاد دچار زردی شود.
زردی شیر مادر
در بعضی از نوزادان، ممکن است مصرف شیر مادر مناسب نباشد و زردی به دلیل این مسئله ایجاد شود. اما این مسئله ارتباطی به تغذیه مادر ندارد و توسط پزشک تشخیص داده می‌شود.
تغذیه مادر برای زردی نوزاد
همان‌طور که پیش‌تر در دلایل زردی نوزاد عنوان شد، عارضه زردی به علت نارسایی کبد رخ می‌دهد و باتوجه‌به این دلیل، از نظر علمی و پزشکی، تغذیه در دوران بارداری هیچ تأثیری در زردی نوزاد ندارد.
تأثیر عرق کاسنی برای جلوگیری از زردی
به‌احتمال زیاد شنیده باشید که اگر در 2 ماه آخر بارداری از عرقیات با طبع سرد مانند عرق کاسنی و یا شاتره در رژیم غذایی خود استفاده کنید، فرزند شما دچار زردی نخواهد شد.
اما این مسئله کاملاً بی‌تأثیر است و علم پزشکی کاملاً آن را رد می‌کند.
اما این به این معنی نیست که تغذیه در سلامت نوزاد کاملاً بی‌تأثیر است، برعکس اهمیت بالایی دارد؛ اما ارتباطی به زردی نوزاد شما ندارد.
چه چیزی در بارداری باعث زردی نوزاد می‌شود؟
مطمئناً می‌دانید که تغذیه مادر در دوران بارداری تأثیر مستقیم و صد درصدی در رشد و شکل‌گیری نوزادان دارد؛ به همین دلیل مصرف برخی مواد غذایی مانند تنقلات پرچرب، امکان ابتلای نوزاد به زردی را بالا می‌برند. بعد از به دنیا آمدن نوزاد نیز دلایلی وجود دارند که باعث بالا رفتن ریسک مبتلا شدن فرزند شما به زردی خواهند شد؛ به خصوص شیری که نوزاد از آن تغذیه می‌کند. شیر مادر به خاطر مواد مغذی و مفیدی که دارد در رشد نوزاد بسیار حیاتی است و استفاده از شیرخشک، ممکن است که باعث بروز اختلالاتی در عملکرد کبد نوزاد شود، هرچند که اکثراً کبد نوزادان در این سن از اول کمی ضعیف است.
تغذیه مناسب مادر در دوران بارداری: بایدها و نبایدها
در دوران بارداری، تغذیه صحیح مادر نقش کلیدی در رشد و توسعه نوزاد دارد. این تغذیه باید حاوی تمامی عناصر غذایی موردنیاز برای سلامت مادر و نوزاد باشد. مهم‌تر اینکه تغذیه در ماه آخر بارداری برای جلوگیری از زردی نوزاد می‌تواند بسیار مؤثر و کارساز باشد. در ادامه به مواردی که در مبارزه با زردی نوزاد مفید هستند اشاره کرده و آنها شرح داده‌ایم.
- انتخاب مواد غذایی مناسب
مادران باردار باید مواد غذایی مناسبی را انتخاب کنند که حاوی پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر باشند.
- ویتامین D
ویتامین D به‌عنوان یکی از ویتامین‌های اساسی در دوران بارداری تأثیر بسزایی در سلامتی نوزاد شما دارد.
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات
میوه‌ها و سبزیجات حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری هستند که برای جلوگیری از زردی نوزاد باید در رژیم غذایی مادران باردار حضور داشته باشند. از میوه‌های مفید برای زردی نوزاد می‌توان به پرتقال، انگور، سیب، لیمو شیرین و هلو نیز اشاره کرد.
- مصرف آب
مصرف کافی آب برای حفظ هیدراسیون بدن و کبد سالم بسیار مهم است.
- مصرف غذاهای آهن‌دار
مصرف غذاهای آهن‌دار برای جلوگیری از کم‌خونی در دوران بارداری ضروری است. اما باید بادقت مصرف شوند.
موارد خطرناک و غیرمجاز در دوران بارداری
در دوران بارداری باید توجه ویژه‌ای به تغذیه، موارد ممنوع شده و خطرناک داشت و برای سلامت نوزاد از برخی موارد دوری کرد. بسیاری از مادران اهمیت این نکته را نادیده می‌گیرند درصورتی‌که بسیار مهم و در سلامت نوزاد حیاتی است.
- مکمل‌های ویتامینی بی‌رویه
استفاده از مکمل‌های ویتامینی بی‌رویه در دوران بارداری باید بادقت انجام شود. مصرف بیش از حد ویتامین‌ها می‌تواند ضرر زیادی به سلامتی مادر و نوزاد وارد کند.
- مصرف قهوه و کافئین
مصرف زیاد قهوه و محصولات حاوی کافئین ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب و اضطراب شود. همچنین، کافئین می‌تواند جذب آهن را نیز کاهش دهد.
- مصرف الکل در دوران بارداری
مصرف الکل در دوران بارداری ممنوع است. الکل می‌تواند به نوزاد آسیب برساند و به عقب‌نشینی رشد جنین منجر شود.
- کاهش مصرف غذاهای آبدار و نمکی
مصرف زیاد غذاهای آبدار و نمکی می‌تواند به افزایش فشارخون و مشکلات کلیه منجر شود؛ بنابراین، باید از مصرف غذا‌هایی با مقدار مناسب نمک خودداری کرد.
- دم‌نوش‌ها و گیاهان آسیب‌رسان به جنین
محصولات گیاهی و دم‌نوش‌های غیرمجاز در دوران بارداری در دوران بارداری عوارض جبران‌ناپذیری مانند آسیب به نوزاد، سقط‌جنین و یا زایمان زودرس را ایجاد کند.
گیاهانی مانند شاهدانه، روغن کرچک، برگ سنا، ریواس و... همچنین دمنوش‌هایی مانند دمنوش رازیانه، چای زغال اخته، دمنوش گل‌گاو‌زبان، چای سکه‌ای، دمنوش شیرین‌بیان، دمنوش کندر، دمنوش زعفران، دمنوش گزنه و ... اشاره کرد.
- حفظ تعادل مایعات بدن
تعادل مایعات بدن در دوران بارداری بسیار حیاتی است. کمبود آب می‌تواند به مشکلات کلیه و عدم تغذیه کامل نوزاد منجر شود.
- مصرف ماهی با میزان جیوه بالا
مصرف ماهی با میزان جیوه بالا در دوران بارداری ممنوع است. جیوه می‌تواند به مغز نوزاد آسیب برساند.
خوردن عرق کاسنی در بارداری برای جلوگیری از زردی نوزاد
یکی از مواردی که بسیاری از مواقع برای زردی نوزاد پیشنهاد می‌شود، خوردن عرق کاسنی است. مصرف این عرق در دوران بارداری برای درمان زردی رد یا تایید نشده است و به عنوان نحوه مصرف عرق کاسنی برای جلوگیری از زردی نوزاد، اصولی پیشنهاد نشده است. در مواردی والدین دست‌ها و پاهای کودک خود را با عرق کاسنی شست و شو می‌دهند که این روش نیز تایید یا رد نشده است.
تغذیه پس از تولد
تغذیه نوزاد پس از تولد نیز به اندازه تغذیه در دوران بارداری در سلامت فرزند دلبند شما اهمیت بسیاری دارد؛ از ارکان اصلی تغذیه نوزاد، شیر مادر است که حتی زمان و فاصله وعده غذاهای مفید برای زردی نوزاد نیز در این بازه زمانی ارزشمند، بسیار حائز اهمیت است.
تغذیه با شیر مادر برای جلوگیری از زردی
شیر مادر حاوی تمامی عناصر غذایی مورد نیاز نوزاد است و مصرف شیر مادر به مدت کافی می‌تواند به جلوگیری از زردی نوزاد کمک کند. حتی اگر نوزاد شما دچار زردی شده باشد و در حال گذراندن مراحل درمانی باشد، تغذیه با شیر مادر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برای اطلاع از نحوه شیر دادن به نوزاد در دستگاه زردی می‌توانید این آموزش جامع را مطالعه فرمایید.
پرسش‌های متداول
- آیا تغذیه مادر در دوران بارداری می‌تواند زردی نوزاد را جلوگیری کند؟
خیر. زردی به دلایل دیگر رخ می‌دهد و تغذیه مادر کاملاً بی‌ارتباط است.
- چه مواد غذایی باید مادران باردار مصرف کنند تا از نوزاد سالم متولد شود؟
مادران باردار باید مواد غذایی حاوی پروتئین، ویتامین‌ها، مواد معدنی، و فیبر مصرف کنند.
- آیا مصرف شیر مادر پس از تولد نوزاد می‌تواند به جلوگیری از زردی نوزاد کمک کند؟
بله! شیر مادر حاوی تمامی عناصر غذایی مورد نیاز نوزاد است و مصرف آن می‌تواند به جلوگیری از زردی نوزاد کمک کند.
- آیا ویتامین D مهم برای جلوگیری از زردی نوزاد است؟
خیر! اما ویتامین D به عنوان یکی از ویتامین‌های اساسی در دوران بارداری تأثیر بسزایی در سلامت نوزاد دارد.
- چگونه می‌توانم تغذیه مناسبی در دوران بارداری داشته باشم؟
برای داشتن تغذیه مناسب در دوران بارداری، بهتر است به یک متخصص تغذیه مشورت کنید.
6. آیا زردی نوزاد خطرناک است؟
خیر! زردی یک عارضه رایج در میان نوزادان است و با درمان به موقع و مناسب هیچ خطری ندارد. برای کسب اطلاعات کامل درباره زردی نوزاد و درمان آن، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله جامع را مطالع فرمایید.
7. ماه آخر بارداری چی بخوریم بچه زردی نگیره؟
ماه آخر بارداری چی بخوریم بچه زردی نگیره؟ در پاسخ به این سوال که "برای جلوگیری از زردی جنین چه بخوریم؟"، همان طور که پیش‌تر نیز شرح دادیم، از ابتلا به زردی نمی‌توان به طور 100درصدی جلوگیری کنیم، اما با مواردی که ذکر شد می‌توان به تقویت نوزاد شما یا بهبودی زودتر او کمک کرد.
نتیجه‌گیری
تغذیه مناسب در دوران بارداری بسیار مهم است اما هیچ تاثیری در جلوگیری از زردی نوزاد ندارد! مادران باردار باید به انتخاب مواد غذایی مناسب و پیروی از توصیه‌های تغذیه‌ای مناسب توجه داشته باشند، اما این اصل در پیشگیری از زردی کمکی نمی‌کند.
اگر فرزند شما دچار زردی شد هیچ جای نگرانی ندارد. زردی‌گرام در کنار شماست تا در سریعترین زمان و راحت ترین روش، زردی نوزاد دلبنتدتان را درمان کنید.
زردی‌گرام افتخار این را داشته است که در بیش از 12 سال سابقه فعالیت خود در زمینه درمان زردی نوزاد، به تعداد بسیار زیادی از نوزادان در روند درمان زردی کمک کند.
جهت اجاره دستگاه زردی نوزاد، با شماره 09122771364 تماس بگیرید تا با مشاوره کارشناسان مجموعه زردی‌گرام و با توجه به عدد زردی نوزاد شما، بهترین دستگاه زردی مناست نوزاد شما را انتخاب و در سریعترین زمان برای شما ارسال کنیم.
ربطی داره اصلا؟ دکترها میگن تغذیه هیچ نقشی نداره
سلام به مامان نگران
تغذیه شما در دوران بارداری موثر است ولی کافی نیست شما حتما باید با پزشکتون مشورت کنید.
ممنونم از نظردهی شما.
مصرف قهوه و کافئین توی دوران بارداری ضرر داره؟
سلام معصومه عزیز
مصرف زیاد قهوه و محصولات حاوی کافئین ممکن است منجر به افزایش ضربان قلب و اضطراب شود. همچنین، کافئین می‌تواند جذب آهن را نیز کاهش دهد. پس توصیه ما این است که مصرف قهوه و کافئین را به حداقل برسانید.
کسی تو دوران بارداری ویتامین دی مصرف کرده جواب میده؟
سلام یاسمن عزیز
ویتامین D به‌عنوان یکی از ویتامین‌های اساسی در دوران بارداری تأثیر بسزایی در سلامتی نوزاد شما دارد.
برای جلوگیری از زردی نوزاد در بارداری باید چه چیزهایی مصرف کرد؟
سلام سیامک عزیز
استفاده از میوه و سبزیجات، آب، غلات کامل و مواد غذایی دارای ویتامین C و D برای مادر در دوران بارداری توصیه می‌شوند.
ماهی رو تو دوران بارداری بخورم یا نهه
سلام روزیتا عزیز
بله ماهی می‌توانید مصرف کنید ولی مصرف ماهی با میزان جیوه بالا در دوران بارداری ممنوع است. جیوه می‌تواند به مغز نوزاد آسیب برساند.
سلام خستنه نباشید . روش پیشگیری از زردی نوزاد در بارداری چگونه است؟
سلام سینایی عزیز
پیشگیری قطعی از ابتلای نوزاد خود به زردی ممکن است اما بسیار احتمال آن کم است؛ به‌هرصورت بایدها و نبایدهای دوران بارداری برای پیشگیری زردی نوزاد در این متن ذکر شده‌اند.
سلام دوستان پیشنهادتون واسه رژیم غذایی مادر برای زردی نوزاد چیه؟
سلام حنانه عزیز
به طور کلی استفاده از مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها، کلسیم و خوراکی‌های دارای آنتی اکسیدان‌ها مانند میوه‌ها و سبزیجات در دوران بارداری توصیه می‌شوند؛ اما در ذهن داشته باشید تا همواره با پزشک خود در ارتباط بوده و از او مشورت بگیرید.
توی دوران بارداری چه نکاتی رو رعایت کنیم که بچه زردی نگیره
در ماه آخر بارداری چی بخوریم بچه زردی نگیره
سلام ریحانه عزیز
به طور کلی استفاده از مواد غذایی در بارداری برای جلوگیری از زردی خیلی محتمل نیست، اما مصرف میوه‌ها، سبزیجات و مواد غذایی دارای آنتی اکسیدان، با مشورت پزشک در حفظ سلامت شما و فرشته ناز شما مفید خواهد بود.