در ابتدا باید بدانیم که همه نوزادان در یک‌زمان مشخص متولد می‌شوند، به عبارتی دیگر، یک نوزاد کامل حدوداً چهل هفته در شکم مادرش رشد کرده و به تکامل فیزیکی رسیده و سپس به دنیا می‌آید. اما گاهی اوقات به دلایلی مانند نیاز به سزارین، نوزادان زودتر از موعد متولد می‌شوند، به‌عنوان‌مثال در هفته‌ی سی و نهم یا هفته سی و هشتم. در اینجا مهم است که بدانید تا این قسمت از ماجرا هیچ مشکلی وجود ندارد.
حتی اگر نوزاد شما تا هفته سی و هفتم هم متولد شود، مشکل خاصی برای نوزاد پیش نمی‌آید و به این نوزاد رسیده یا به‌عبارت‌دیگر به زبان پزشکان ترم می‌گوییم. سؤالی که اینجا مطرح است این است که زردی نوزاد زودرس بیشتر است یا نوزاد ترم؟
مشکلات نوزاد پره ترم یا نارس
ماجرای نوزادان پره‌ترم یا نارس از زمانی شروع می‌شود که نوزاد عزیزتان قبل از سی و هفت هفته به دنیا می‌آید و به طور پزشکی این را پره‌ترم، زودرس یا نارس می‌نامیم؛ ولی آیا در نوزادان پره‌ترم یا نارس، زردی بیشتری دیده می‌شود؟
در حقیقت، نوزادان پره‌ترم بیشترین نمود زردی را نشان می‌دهند. این اتفاق به دلیل عوامل مختلفی مانند ناتمام شدن دوره جنینی آنها رخ می‌دهد. بر اساس این توضیحات، ممکن است نوزاد در دوره نخستین سی روز زندگی خود بیشتر با زردی مواجه شود. یک‌بار در روزهای ابتدایی تولد و بار دیگر در زمانی که سن وی به سن رسمی واقعی تولدش می‌رسد.
زردی نوزادان پره‌ترم یا نارس معمولاً در روز اول یا دوم پس از تولد آغاز می‌شود و به‌تدریج کاهش می‌یابد. بااین‌حال، در مواردی که زردی شدید و طولانی‌تری در نوزادان پره‌ترم مشاهده می‌شود، بهتر است به پزشک مراجعه و نظر و راهنمایی ایشان را دریافت کنید.
چرا نوزادان زودرس بیشتر از نوزادان ترم به زردی مبتلا می‌شوند؟
این یک سؤالی است که به دلایل متعددی قابل‌توضیح است. در ادامه به‌صورت خلاصه به چند مورد از این دلایل می‌پردازیم.
وزن پایین نوزاد
یکی از دلایل اصلی زردی در نوزادان پره‌ترم، وزن کم آنها است. زیرا نوزاد پره‌ترم به دلیل تولد زودهنگام و عدم کامل‌کردن دوره بارداری، وزنی کمتر نسبت به نوزادان ترم دارد. در هفته‌های پایانی بارداری، نوزاد حدود یک کیلوگرم وزن اضافه می‌کند، به این معنی که هر هفته در بازه میان سی و هفت هفته تا چهل هفته، حدود ۲۵۰ گرم وزن افزوده می‌شود (به طور تقریبی).
چه نوزادی کم‌وزن محسوب می‌شود؟
مفهوم وزن کم در نوزادان می‌تواند بر اساس معیارهای مختلفی تعریف شود. بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، وزن تقریبی نوزادان طبیعی در محدوده ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ گرم قرار می‌گیرد. بااین‌حال، اگر نوزاد با وزن کمتر از ۲۵۰۰ گرم به دنیا آید، به‌عنوان یک نوزاد کم‌وزن شناخته می‌شود. اگر وزن نوزاد ۱۵۰۰ گرم یا کمتر باشد، به‌عنوان نوزاد بسیار کم‌وزن شناخته می‌شود.
آمارها نشان می‌دهد که ٨ درصد از نوزادان در ایران دارای وزن کم هستند. این درصد نشان می‌دهد که وزن کم هنگام تولد یک چالش جدی در کشور است و نیازمند توجه و اقدامات بهداشتی بیشتر می‌باشد.
سیستم ایمنی بدن نوزاد
عوامل دیگری همچون ناتمام بودن سیستم ایمنی نوزاد زودرس نیز می‌توانند به افزایش احتمال زردی در آنها مؤثر باشند. سیستم ایمنی نوزادان زودرس کامل نشده است و این مسئله موجب انتشار بیشتر بیلی‌روبین که ماده‌ای زردرنگ است و زردی را در نوزادان ایجاد می‌کند، در بدن نوزاد می‌شود.
مشکلات تنفسی
مشکلات تنفسی و نقص اکسیژن در نوزادان پره‌ترم می‌توانند باعث افزایش احتمال زردی در آنها شوند. به دلیل نقص زمان برای رشد و تکامل کامل ریه‌ها، نوزادان زودرس نمی‌توانند به‌خوبی تنفس کنند و اکسیژن کافی دریافت کنند. این موضوع باعث انتشار بیشتر بیلی‌روبین در بدن آنها می‌شود و زردی را تشدید می‌کند.
مشکلات گوارشی
نوزادان پره ترم ممکن است به مشکلات گوارشی نیز بیشتر از نوزادان ترم دچار شوند. سیستم گوارشی نوزاد زودرس هنوز به طور کامل رشد نکرده است و ممکن است با مشکلات هضمی و جذبی مواجه شود که می‌تواند به افزایش احتمال زردی در آنها منجر شود.
مکیدن شیر
هنگامی که یک نوزاد با وزن کم به دنیا می‌آید، دارای قدرت و توان مکیدن شیر از سینه مادر به اندازه‌ی کافی نیست. این امر باعث می‌شود که نوزاد به طور طبیعی در مکیدن شیر ضعیف عمل کند و در نتیجه کمتری از شیر مادر بنوشد. این موضوع باعث ایجاد تجمع زردی در بدن نوزاد می‌شود، زیرا خروجی کمتری از بدن نوزاد خارج می‌شود و مقدار زردی افزایش می‌یابد. در نتیجه، نوزاد دچار درجه زردی بیشتری می‌شود.
علائم زردی نوزاد
زمانی که نوزاد زردی دارد، اغلب ابتدا رنگ زرد روی صورتش ظاهر می‌شود. ممکن است چشم‌ها و زیر زبان او نیز به‌صورت زرد به نظر برسد. با افزایش سطح بیلی‌روبین، زردی ممکن است به سایر بخش‌های بدن نوزاد مانند سینه، شکم، بازوها و پاها منتقل شود. برای بررسی زردی نوزاد، بهتر است او را در شرایط نوری مناسب، به‌ویژه در نور طبیعی روز، معاینه کنید.
تشخیص زردی در نوزادانی با پوست تیره ممکن است دشوارتر باشد، اما شما همچنان باید بتوانید از روی رنگ چشم و زیر زبان نوزاد تشخیص دهید که آیا زردی دارد یا خیر.
علاوه بر این، برخی از علائم و نشانه‌ها می‌توانند نشان‌دهنده زردی شدید یا عوارض ناشی از بیلی‌روبین اضافی باشند. اگر هر یک از علائم زیر را در نوزاد خود مشاهده می‌کنید، با پزشک خود تماس بگیرید:
- رنگ زرد در پوست، به‌خصوص در صورت و پوست سر
- ته‌رنگ زرد در قسمت‌های سفیدچشم
- گسترش رنگ زرد به سایر بخش‌های بدن (در زردی متوسط)
- زردشدن کف دست‌وپا (در زردی شدید)
- خواب‌آلودگی غیرمعمول
- مدفوع روشن و ادرار تیره
- نوزاد بی‌حال یا بیمار به نظر می‌رسد و به‌سختی بیدار می‌شود
- نوزاد وزن اضافه نمی‌کند یا بد تغذیه است
- نوزاد با صدای بلند گریه می‌کند
- در شیردهی یا مکیدن از شیشه شیر دچار مشکل است
- پوشک خیس یا کثیف خیلی کمی دارد
- حرکات عجیب چشم
این علائم ممکن است نشان‌دهنده درجه بالای بیلی‌روبین باشند که نیاز به درمان سریع برای جلوگیری از ابتلا به کرن ایکتروس دارند. کرن ایکتروس یک آسیب مغزی است که ناشی از سطوح بالای بیلی‌روبین در بدن است.
بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم هشداردهنده، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید بررسی و درمان مناسب را دریافت کنید و از بروز عوارض جدی جلوگیری کنید.
برخی از دلایل زایمان زودرس نوزاد
دوقلویی
یکی دیگر از عواملی که می‌تواند باعث زایمان زودرس و نارس شدن جنین‌ها شود، دوقلو یا چندقلو بودن جنین‌ها است. زمانی که تعداد جنین‌ها در رحم بیشتر می‌شود، کیفیت و استانداردهای مطلوب کاهش می‌یابد. زیرا همه چیز باید بین تعداد جنین‌ها تقسیم شود.
در حالت دوقلویی یا چندقلویی، وزن نوزادان کمتر از وزن نوزاد تک قلویی است و نوزادان دارای جثه کوچک‌تر و ریزتری هستند. همچنین، به دلیل کاهش گنجایش رحم مادر در دوقلویی یا چندقلویی، احتمال زایمان زودرس جنین‌ها بیشتر است و در نتیجه نوزادان دچار زردی می‌شوند.
قرص‌های ضدبارداری
بر اساس تحقیقات صورت‌گرفته توسط متخصصان زنان و زایمان و پزشکان اطفال در آمریکا، و همچنین مطالعه‌ای که در دانشگاه اتاوا در سال 2009 انجام شد، نشان داده شده است که مصرف قرص‌های ضد بارداری تا سه ماهه اول بارداری، احتمال زایمان نارس یا کم‌وزن در زنان را بیشتر می‌کند. بنابراین، مادران باردار باید به طور حتماً مراقب تغذیه خود باشند تا نوزاد با وزن پایین به دنیا نیاید.
در ماه‌های آخر بارداری (ماه هفتم و هشتم)، توصیه می‌شود که مادران مواد غذایی پر کلسیم مانند میوه‌های خشک، سبزیجات برگ سبز، گوشت لخم، زرده تخم‌مرغ و لبنیات را در رژیم غذایی خود در نظر بگیرند. همچنین، مادران باردار باید از مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر خودداری کنند، زیرا این موارد نیز می‌توانند باعث زایمان نارس و کم‌وزنی نوزاد شوند.
استرس و شب‌کاری
استرس و شب‌کاری می‌توانند به یکی از دلایل زودرس به‌دنیاآمدن نوزاد تبدیل شوند. استرس زیاد و فشار روحی ممکن است به طور غیرمستقیم باعث افزایش ترشح هورمون‌های استرسی در بدن مادر شده و باعث تحریک رحم و آغاز زایمان زودرس شود.
مشکلات دهان دندان
مشکلات دهان دندان مادر مانند عفونت‌های لثه، ترمیم‌های دندانی نامناسب و بیماری‌های دندانی می‌توانند به زودرس به‌دنیاآمدن نوزاد مرتبط باشند. برخی از تحقیقات نشان داده است که التهاب‌های دهان و لثه ممکن است باعث افزایش سطح هورمون‌های تولید شده در بدن مادر شود و زایمان زودرس را تسریع کند.
افسردگی
افسردگی در دوران بارداری نه‌تنها بر روی سلامت روانی مادر تأثیر می‌گذارد و نوزادان احتمالاً بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس قرار دارند.
مصرف سیگار
مصرف سیگار مادر می‌تواند باعث کاهش جریان خون به رحم شده و عوارضی مانند زایمان زودرس را افزایش دهد. همچنین، مصرف سیگار می‌تواند منجر به کاهش وزن نوزاد و افزایش خطر مشکلات جنینی شود.
ترس و اضطراب
استرس و اضطراب مادر می‌تواند به ترشح هورمون‌های استرسی منجر شود که ممکن است باعث تحریک رحم و زایمان زودرس شود.
مسمومیت بارداری
مسمومیت بارداری یکی از عواملی است باعث تولد زودتر از موعد نوزاد می‌شود. مسمومیت بارداری باعث افزایش فشارخون مادر شده و منجر به کاهش جریان خون به رحم و ناکافی شدن تأمین مواد غذایی و اکسیژن برای نوزاد می‌شود.
عفونت
عفونت‌های مادر مانند عفونت‌های ادراری یا عفونت‌های تناسلی می‌توانند تحریک رحم را شامل شود و زایمان زودرس را به دنبال داشته باشند.
در نتیجه، عوامل مادری متعددی می‌توانند به زودرس به‌دنیاآمدن نوزاد مؤثر باشند و همگی عواملی هستند که نیاز به مراقبت و رعایت دقیق توسط مادران در طول دوران بارداری دارند. مشاوره پزشکی منظم و رعایت سلامت جسمانی و روانی می‌توانند به حفظ سلامتی مادر و نوزاد کمک کنند و خطرزایمان زودرس را کاهش دهند.
خطراتی که در کمین نوزاد نارس است
نوزادان نارس به دلایل مختلفی در معرض خطرات جدی قرار می‌گیرند. افزایش نرخ مرگ‌ومیر در نوزادان نارس، ناشی از عوارض تنفسی، هایپوکسی (کمبود اکسیژن در بدن)، عفونت‌ها، صدمات مغزی، فلج مغزی و عوارضی که در دوران کودکی ظاهر می‌شوند، از جمله تأخیر در یادگیری، مشکلات شنوایی و بینایی، کاهش هوشی، مشکلات رفتاری مانند بیش‌فعالی، کمبود تمرکز در کلاس و مدرسه، کیفیت زندگی نامناسب و مشکلات تغذیه‌ای هستند.
درمان زردی نوزاد در خانه: راهکاری مطمئن و آسان
زردی نوزاد، یکی از مشکلات شایع در نوزادان است که ناشی از افزایش سطح بیلی‌روبین در خون آنها است. اما آیا می‌دانستید که می‌توانید این مشکل را به‌سادگی در خانه درمان کنید؟ با استفاده از دستگاه زردی نوزاد، می‌توانید به طور مطمئن و آسان این مشکل را در منزل خود مدیریت کنید.
درمان زردی نوزاد در خانه نه‌تنها به کاهش اضطراب والدین، بلکه به بهبود و سلامتی نوزاد همکاری می‌کند. با اجاره دستگاه زردی نوزاد، قادر خواهید بود با استفاده از تکنیک فتوتراپی، این مشکل را به طور مؤثری درمان کنید. کرایه دستگاه زردی نوزاد یک راه عالی برای درمان زردی در خانه است، زیرا با استفاده از نور آبی، سطح بیلی‌روبین را در بدن نوزاد کاهش می‌دهد و به بهبود وضعیت او کمک می‌کند.
استفاده از دستگاه فتوتراپی بسیار ساده است و به شما این امکان را می‌دهد که مشکلات مربوط به بستری‌شدن نوزاد در بیمارستان و هزینه‌های بالای آن را برطرف کنید. با اجاره دستگاه زردی نوزاد، شما می‌توانید به‌راحتی و با اطمینان کامل در خانه، به درمان و مراقبت از نوزاد خود بپردازید.
اجاره دستگاه زردی نوزاد
ما با افتخار خدمات اجاره دستگاه زردی نوزاد را ارائه می‌دهیم. شما می‌توانید با تماس با کارشناسان ما در زردی گرام، اطلاعات کامل و جزئیات لازم را برای اجاره دستگاه دریافت کنید. تیم ما از پزشکان و پرستاران باتجربه تشکیل شده است که می‌توانند به شما راهنمایی کامل در مورداستفاده از دستگاه و نکات مراقبتی بدهند.
هنگامی که دستگاه زردی نوزاد را اجاره می‌کنید، حتماً از اطمینان حاصل کنید که دستگاه توسط متخصصین ما تنظیم و آماده استفاده شما می‌شود. به طور هم‌زمان، می‌توانید با پزشکان زردی گرام مشورت کنید تا بر اساس شرایط خاص نوزادتان، مدت‌زمان و روش استفاده از دستگاه را تعیین کنید. مناطق تحت پوشش ما شامل تهران، کرج و گیلان است و در این مناطق می‌توانید از خدمات ویژه ما بهره‌مند شوید. تیم زردی گرام تمام تلاش خود را می‌کند تا به شما و نوزادتان در این مسیر مراقبت کامل و حرفه‌ای ارائه دهد.
برای اطلاعات بیشتر و رزرو دستگاه زردی نوزاد، لطفاً با تماس با تیم ما یا مراجعه به وب‌سایت زردی گرام، اطلاعات لازم را دریافت کنید.
برای اینکه بچه زردی نگیره چیا بخورم
سلام سعیده ناصری عزیز
ما مقاله‌ای تحت همین عنوان در وبلاگ زردی گرام داریم که به‌طور مفصل در این باره صحبت شده‌است. https://zardigram.com/jaundice-prevention/
نوزاد ما زودتر از موعد به دنیا اومد ماهم مجبور شدیم تو بیمارستان زردیشو درمان کنیم
سلام احسان عزیز
بله در برخی موارد امکان درمان زردی نوزاد در منزل ممکن نیست و بلاجبار باید نوزاد در بیمارستان درمان شود.
چرا بعضی نوزادا تو روزای اول بعد از تولد رنگشون زرد می‌شه این طبیعیـه؟
سلام فروتن عزیز
زرد شدن نوزادان در چند روز اول پس از تولد به دلیل نارسایی کبد در پردازش بیلی‌روبین است. این وضعیت در نوزادان طبیعی است، زیرا کبد آنها هنوز به طور کامل رشد نکرده و نمی‌تواند بیلی‌روبین را به سرعت از بدن دفع کند.
زردی نوزاد فقط بخاطر زودرس بودنشونه یا عوامل دیگه‌ای هم تأثیر دارن؟
سلام دوست عزیز
علاوه بر نارس بودن کبد، عوامل دیگری مانند ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد، مشکلات کبدی مادرزادی، و تغذیه ناکافی نیز می‌توانند بر زردی نوزاد تأثیر بگذارند.
اگه نوزاد زودرس زردی بگیره، باید کار خاصی انجام بدیم؟ فرق داره با زردی نوزادای دیگه؟
سلام سونیا عزیز
نوزادان زودرس به دلیل نارس بودن کبد بیشتر در معرض زردی هستند. این نوزادان ممکن است نیاز به مراقبت‌های ویژه‌تر و نظارت دقیق‌تری داشته باشند. در این موارد، پزشک ممکن است نور درمانی یا حتی بستری شدن در بیمارستان را توصیه کند.